Leasing to jedno z najchętniej wybieranych narzędzi finansowania wśród polskich przedsiębiorców. Jego popularność nie dziwi, bowiem pozwala ono korzystać z niezbędnych środków trwałych bez konieczności ich natychmiastowego zakupu, a jednocześnie daje realne możliwości optymalizacji podatkowej. W praktyce jednak wielu właścicieli firm staje przed wyborem pomiędzy leasingiem operacyjnym a leasingiem finansowym. To decyzja, która może znacząco wpłynąć na bieżące rozliczenia, strukturę kosztów i przyszły status majątku w firmie. Przybliżymy kluczowe różnice między tymi dwiema formami leasingu oraz podpowiadamy, kiedy warto zdecydować się na każdą z nich.
Własność, amortyzacja i rozliczenia majątkowe
Jedną z fundamentalnych różnic między leasingiem operacyjnym a finansowym jest kwestia własności środka trwałego oraz sposób jego ujmowania w ewidencji majątku. Leasing operacyjny to forma najmu – leasingodawca zachowuje prawo własności do przedmiotu leasingu przez cały okres trwania umowy. Leasingobiorca jedynie korzysta z danego dobra, a jego wartość nie pojawia się w aktywach firmy. Co więcej, to leasingodawca dokonuje odpisów amortyzacyjnych, ponieważ to on formalnie posiada środek trwały. Po zakończeniu umowy leasingowej leasingobiorca może wykupić przedmiot za ustaloną wcześniej, często symboliczną kwotę, lub zdecydować się na zwrot i zawarcie nowej umowy na nowszy model sprzętu czy pojazdu.
Z kolei w leasingu finansowym przedmiot leasingu już od początku umowy staje się częścią majątku firmy leasingobiorcy. Jest wprowadzany do jego ewidencji środków trwałych, co oznacza, że to po stronie leasingobiorcy leży obowiązek dokonywania amortyzacji. Ta forma leasingu traktowana jest bardziej jako forma kredytowania zakupu – po zakończeniu okresu spłaty własność automatycznie przechodzi na leasingobiorcę, najczęściej bez dodatkowych formalności czy kosztów. Dzięki temu firma zyskuje trwały składnik majątku, który może być wykorzystywany przez wiele lat po zakończeniu spłat.
Aspekty podatkowe i księgowe
Różnice między leasingiem operacyjnym a finansowym mają również istotne znaczenie w kontekście podatków i księgowości. W leasingu operacyjnym leasingobiorca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu pełną wysokość rat leasingowych – zarówno część kapitałową, jak i odsetkową oraz opłatę wstępną. To duży atut dla firm, które szukają sposobów na bieżącą optymalizację podatkową. Co ważne, podatek VAT w przypadku leasingu operacyjnego jest rozkładany na raty – przedsiębiorca nie musi jednorazowo angażować dużych środków finansowych, ponieważ VAT jest naliczany od każdej faktury cząstkowo.
Leasing finansowy wygląda zupełnie inaczej. Tu do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć jedynie część odsetkową rat leasingowych oraz odpisy amortyzacyjne. Podatek VAT od całej wartości przedmiotu leasingu płacony jest z góry, najczęściej wraz z pierwszą ratą. Taki model może wiązać się z większym obciążeniem finansowym na początku trwania umowy, ale daje możliwość jednorazowego odliczenia całego VAT-u, co bywa korzystne dla firm o dużych przychodach i potrzebie szybkiego „wrzucenia w koszty” większych kwot.
Czas trwania umowy i zakończenie leasingu
Czas trwania umowy leasingowej również różni się w zależności od wybranego modelu. Leasing operacyjny musi trwać przez okres odpowiadający co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji środka trwałego. W przypadku samochodu osobowego będzie to na przykład minimum 2 lata. Po zakończeniu tego okresu przedsiębiorca może skorzystać z prawa wykupu, jeśli jest to zapisane w umowie, albo oddać przedmiot leasingu i zdecydować się na nowe rozwiązanie – co jest często wybierane w przypadku flot samochodowych czy nowoczesnych urządzeń elektronicznych, które szybko się starzeją technologicznie.
Leasing finansowy natomiast nie wymaga spełnienia takiego kryterium czasowego. Umowa może zostać zawarta na dowolny okres, często jednak jest zbliżony do całkowitego okresu amortyzacji przedmiotu. Zakończenie umowy jest równoznaczne z przeniesieniem prawa własności na leasingobiorcę. W większości przypadków nie ma konieczności dopłacania żadnej dodatkowej kwoty lub jest ona symboliczna. Ten aspekt sprawia, że leasing finansowy bywa postrzegany, jako forma zakupu na raty, rozłożona w czasie i korzystna podatkowo.
Kiedy leasing operacyjny, a kiedy finansowy?
Ostateczny wybór między leasingiem operacyjnym a finansowym powinien zależeć od specyfiki działalności przedsiębiorstwa, jego potrzeb inwestycyjnych oraz celów księgowo-podatkowych. Leasing operacyjny będzie dobrym wyborem dla firm, które stawiają na elastyczność i chcą unikać nadmiernego angażowania środków własnych. Sprawdzi się szczególnie wtedy, gdy przedsiębiorca planuje częstą wymianę sprzętu, chce utrzymać niskie koszty początkowe oraz zależy mu na płynnej amortyzacji podatkowej, rozłożonej w czasie.
Leasing finansowy będzie natomiast lepszym rozwiązaniem dla firm, które chcą przejąć własność środka trwałego i traktować go jako długoterminową inwestycję. Jest to korzystne zwłaszcza w przypadku drogiego wyposażenia o długiej żywotności, które nie wymaga częstych zmian technologicznych. Warto również rozważyć tę opcję, jeśli firma ma możliwość odliczenia całego VAT-u na początku oraz preferuje ujmowanie przedmiotu leasingu, jako własnego aktywa.
Leasing operacyjny i finansowy to rozwiązania, które skutecznie wspierają współczesne strategie finansowania przedsiębiorstw. Wybór odpowiedniego wariantu powinien być dobrze przemyślany i oparty na analizie aktualnych potrzeb firmy, jej sytuacji finansowej oraz planów rozwojowych i strategii podatkowej. Niezależnie od tego, którą formę leasingu wybierzesz, obie umożliwiają efektywne zarządzanie inwestycjami bez konieczności angażowania dużych środków na początku. Jeśli zastanawiasz się, która opcja będzie najlepsza dla Twojej działalności, skontaktuj się z Meritum Finanse. Pomożemy Ci przeanalizować sytuację Twojej firmy i dopasować rozwiązanie idealnie odpowiadające Twoim celom biznesowym. Nasze doświadczenie i praktyczna wiedza są do Twojej dyspozycji.